Z tego co wiem, to koło ma być z tematów Legitymizacja, Autorytaryzm i Totalitaryzm. Nie wiem czemu, ale zapisałem sobie też coś o Działaniach i Decyzjach, ale wydaje mi się, że to było już wcześniej... może ktoś wie trochę lepiej?

decyzje i dzialania tez.

o typach racjonalności mówiła na ćwiczeniach. teora racjonalnego wyboru jest w kserówkach Czynniki ograniczające racjonalnośc poglądów i zachowań politycznych dokładnie na stronie 165 wypunktowane - pod to chyba aktora też można podpiąc. Co do reszty fajnie byłoby wiedzieć

ok dzieki mam kolejne pytanie gdzie znajde odpowiedz na to czym sa totalitaryzm spoleczny i panstwowy?

jeżeli chodzi o typy racjonalności (z tego, co dyktowała) to:
- celowa-wybór takich dzialań, które urzeczywistniaja cel
-poznawcza-dopasowanie wnioskow do przesłanek, konsekwencja logiczna
-aksjologiczna-osiagniecie celow przy odpowiednim doborze wartosci i załozeniu, ze cele te są warte realizacji
i do tego jezscze: kolektywistyczna, rywalizacyjna, indywidualistyczna, ktorych juz nie omawiała..

mógłby ktoś napisać czym po prostu jest sama racjonalność działań..?;P bo ja już sie pogubiłam:(

tot. państwowy -> likwidacja wszystkich partii polit., ograniczenie lub uchylenie większości praw obywatelskich, militaryzacja życia społ, rozbudowa aparatu przemocy połączona ze stworzeniem terroru i przymusu fizycznego wobec faktycznych i potencjalnych przeciwników totalitarnego rezimu, nic nie jest obojętne władzy, nic nie powinno się dziać bez jej wiedzy i oddziaływania, zadaniem państwa jest upowszechnianie ideologii i egzekwowanie dla nich poparcia społ.
tot. społ. -> kontrola nad całokształtem życia społ., zniesienie niepodporządkowanych jej ruchów i zrzeszeń społ., likwidacja wielkich form kontroli nad działalnością władzy, maz ograniczenie sfery prywatności jednostek  swobody kształtowania opinii publicznej, konformizm grupowy, indoktrynacja obywateli, presja moralno- polityczna, kontrola nad życiem codziennym obywateli ( myśli, postawy i zachowania), obywatel jako jednostka jest bezbronny wobec przytłaczającej przewagi techicznej
Sorki za to, że tak skrótowo, ale nie chciało mi się pisac poprawnych zdań

Opracowanie tematów na II kolokwium:


I Działania polityczne
Racjonalność- historycznie ukształtowana zdolność do podejmowania i realizowania czynności zaspokajających potrzeby społeczne
Skuteczność- zgodność wyniku z celem działania
Efektywność- skuteczność efektu jakie wywarła decyzja
Optymalność-szczególny przypadek racjonalności, realizacja celów spełniających określone potrzeby w stopniu możliwie maksymalnym.
2. Typy racjonalności
r. rzeczowa: skuteczna ze względu na cel( cel został osiągnięty, decyzja podjęta)
r. metodologiczna: nie musi zostać osiągnięty cel, ale cały proces przygotowawczy musi być metodologicznie poprawny
r. poznawcza: dopasowanie wniosków do przyczyn (konsekwencja logiczna)
r. pragmatyczna(instrumentalna): relacje kosztów i zysków, dopasowywanie środków do celów, najwyższa skuteczność
r. aksjologiczna: osiągnięcie celu przy odpowiednio dobranych wartościach
3. Teoria racjonalnego wyboru i racjonalnego aktora politycznego:
a. aktorzy sceny społecznej dązą do założonych celów
b. cele te odzwierciedlają własne interesy aktorów
c. zachowania wynikają z procesów, które angażują lub pociągają za sobą racjonalne wybory
d. jednostka jest podstawowym podmiotem działań społecznych
e. aktorzy mają preferencje spójne i stabilne
f. przy podejmowaniu wyboru aktorzy są za rozwiązaniem o najwyższej użyteczności
g. aktorzy posiadają wiedzę na temat możliwości i konsekwencji swoich decyzji
h. Wpływ ideologii, schematów, stereotypów na racjonalność zachowań i działań politycznych:
Schematy, ideologie i stereotypy ograniczają racjonalność działań politycznych.
Symboliczne  ideologie są silnie nacechowane afektywnie, ubogie pod względem poznawczym i dalekie od racjonalności.
Schematy uproszczają spostrzeżenia i dopasowują się do istniejących już w umyśle podmiotu kategorii. Część informacyjna o bodźcu zostaje zignorowana.
Stereotypy są niepodatne na zmiany i deformują wiedzę o rzeczywistości. s. uogólniają i upraszczają wiedzę.
II. Decyzje polityczne:
1.Racjonalność decyzji politycznych:
Decyzja racjonalna nie jest podjęta pod wpływem impulsu, schematów –kieruje się wiedzą uzasadnioną. Racjonalnie zachowuje się ten kto w swoim działaniu powściąga emocje, odrzuca podszepty, utarte schematy, kieruje się władnym doświadczeniem i wiedzą jakie mu daje faktyczne uczestnictwo w życiu społecznym.
2. Czynniki wpływające na racjonalność decyzji politycznych:
osobowość decydenta,
bariera informacyjna – brak odpowiedniej wiedzy, danych,
bariera zasobowa – brak wystarczających środków,
bariera społeczna – czynniki związane z oczekiwaniami osób w stosunku do decydenta,
bariera biurokratyczna i utrudnienia ze strony grup interesu.
3. Źródła błędów decyzyjnych:
-niewiedza, brak doświadczenia oraz cechy osobowości decydenta – nieadekwatne do pozycji i roli politycznej, uniemożliwiające prawidłowe rozpoznanie warunków i mechanizmów życia politycznego,
-partykularne dążenia różnych ośrodków decyzyjnych, które lekceważą istniejące  w otoczeniu społecznym interesy innych,
-przyjęte w systemie politycznym struktury organizacji i procedury decyzyjne, ograniczające bądź wykluczające sprawność komunikacji,
-preferowanie przez niektórych decydentów intuicji kosztem wiedzy,
4. Rodzaje błędów decyzyjnych:
-subiektywne – decyzje niezgodne z odczuciem i rozumienie własnych interesów przez adresatów,
-diagnostyczne – nietrafnie definiujące cel działania,
-instrumentalizacji działania – trafnie definiują cel działania, ale realizują go nieodpowiednimi środkami i metodami,
-błąd zaniechania analizy warunków działania – trafnie określają cel i metody, ale są realizowane bez korekty w szybko zmieniającym się otoczeniu,
-błąd niewłaściwego wyboru momentu działania – podejmowane zbyt szybko lub za późno,
-błąd złego rozpoznania potrzeb – podjęte działanie jest niepotrzebne,
-błąd nie rozpoznania potrzeb – niepodjęcie koniecznych działań w danych warunkach i czasie.
6. Identyfikacja społeczna z decyzją polityczną:
Identyfikacja społeczna jest bardzo istotnym czynnikiem implementacji decyzji. Praktyka polityczna wskazuje bowiem, że decyzja nawet najbardziej trafne z punktu widzenia naukowego i politycznego, może być nieurzeczywistniona z powodu braku akceptacji społecznej dla jej realizacji. Na społeczne poczucie identyfikacji z podjętą decyzją wpływają także inne czynniki , do których możemy zwłaszcza zaliczyć:
-kształtowanie w skali społecznej umiejętności wyjaśniania decyzji,
-rozwijanie mechanizmu uczestnictwa w podejmowaniu decyzji jako warunku koniecznego społecznego uznania przesłanek tych decyzji,
-upowszechnienie potrzeby kontroli prawomocności i poprawnoście decyzji,
-zbudowanie przekonania, że system polityczny może zapewnić właściwą dynamikę modyfikacji systemu wartości decydenta politycznego.
7. Formy odpowiedzialności decydenta:
-wybory,
-alternacja władzy (wybór),
-odpowiedzialność karna za przestępstwa kryminalne,
-odpowiedzialność konstytucyjna wynikająca z faktu naruszenia prawa przez władzę wykonawczą w związku z wykonywaniem funkcji urzędowych,
-dymisja,
-votum nieufności (wobec ministra, całego rządu),
-instytucja kontrasygnaty.
III. Legitymizacja i delegitymizacja polityczna 
1. Pojęcie legitymizacji i delegitymizacji władzy politycznej:
legitymizacja władzy-  atrybut władzy politycznej, wyrażający uprawnienie rządzących do podejmowania wiążących decyzji, przy równoczesnej aprobacie rządzących. Wynika z akceptacji sposobu przejawiania się nadrzędności i podporządkowania w sferze  polityki oraz/lub uznania autorytetu politycznego rządzących; władza legitymowana to taka, która opiera się na czynnym, dobrowolnym przyzwoleniu rządzonych, a więc wyklucz przemoc i strach jako dominujące źródło podporządkowania.
delegitymizacja władzy – różnie motywowane, fragmentaryczne bądź całkowite, okresowe bądź trwałe wycofanie akceptacji różnych kręgów społeczeństwa dla systemu politycznego oraz podmiotów władzy.
2. Źródła legitymizacji:
-systemy teokratyczne – „Wola Boga”
-systemy niedemokratyczne – autorytarna osobowość części członków danego społeczeństwa (bezkrytyczna aprobata, gotowość podporządkowania się silnej władzy), (uczucia i nadzieje, związane z zapowiedzią realizacji nowego sprawiedliwego, ładu społecznego)
-dziedziczenie władzy,
-tradycje danego społeczeństwa,
-cechy osobiste przywódcy,
-powszechne przekonanie o nadrzędności systemu prawnego (rządzący wyłonieni zgodnie z normami prawa, sprawując władzę respektują te normy),
-interes realizowany przez władzę.
3. Legitymizacja normatywna i empiryczna:
-normatywna – ma miejsce kiedy rządzący zdobyli władzę w sposób legalny zgodnie z obowiązującym prawem. (względnie stała)
-społeczna – społeczne poparcie dla rządzących, subiektywna aprobata. Często może się zmieniać, zwłaszcza w systemach niestabilnych.
4. Typy legitymizacji władzy wg. Maxa Webera:
a). tradycyjny – wynika z tradycji i obyczajów danego społeczeństwa, np. monarchia dziedziczna.
b). charyzmatyczna – wynika z osobistych cech jednostki, która obdarzana jest przez społeczeństwo szacunkiem.
c). legalna – wynika z norm prawnych i akceptacji przez społeczeństwo.
5. Wymiary legitymizacji władzy wg. D. Eastona:
a). wymiar ideologiczny – opiera się na uznaniu wartości i zasad leżących u podłożą systemu politycznego,
b) wymiar strukturalny – wynika z akceptacji dla norm proceduralnych składających się na reżim polityczny,
c). wymiar personalny – wyraża szacunek dla konkretnych osób sprawujących funkcje publiczne.
6. Poziomy legitymizacji władzy wg. D. Beethama:
-poziom reguł – zgodność nabywania władzy z utrwalonymi w społeczeństwie formalnymi i nieformalnymi regułami – władza ma charakter legalny,
-poziom przekonań – nie istnieje przynajmniej „minimum” przekonań rządzących i rządzonych (społ.)
-poziom zachowań – rządzeni (społ.) manifestują swoją aprobatę dla rządzących.
IV. Autorytaryzm i totalitaryzm:
1. Kryterium reżimu autorytarnego wg. J. Linza i G. Sartoriego:
autorytaryzm – reżim polityczny bazujący na ograniczonym, nie opartym na odpowiedzialności pluralizmu politycznego, bez starannie wypracowanej ideologii państwowej, bez mobilizacji politycznej, w którym przywódca pełni władzę w ramach formalnie słabo zdefiniowanych, ale i przewidywanych ograniczeń.
Kryteria:
- legitymizowany, ale i ograniczony pluralizm,
- ograniczone wpływy różnych sektorów elit politycznych na rząd,
- nieobecność wysiłków mobilizacyjnych,
- zawężona możliwość partycypacji politycznej.
2. Kryterium reżimu autorytarnego wg. C. Friedricha i Z. Brzezińskiego, L. Schapiro, H. Arendt, G. Sartoriego:
A). Friedrich i Brzeziński:
- monopol oficjalnej ideologii,
- monopol idealnej masowej partii,
- terrorystyczna kontrola policyjna,
- monopol środków komunikacji społecznej,
- monopol wszelkich środków przemocy,
- monopol centralnie sterowanej gospodarki.


B) Schapiro:
a) „kontury” reżimu – przywódca, podporządkowanie polityce porządku prawnego, kontrola nad prywatną moralnością, nieustanna mobilizacja, uzasadnienie władzy przez masowe poparcie.
b)instrumenty sprawowania władzy – ideologia, partia, aparat państwa.
c) Arendt:
- współistnienie dwóch źródeł władzy (partii i państwa), prowadzące do ukonstytuowania się dwóch rządów: pozornego i rzeczywistego,
- dublowanie stanowisk,
- „bezkształtność” systemu,
- posługiwanie się terrorem jako codzienną metodą rządzenia,
- rola tajnej policji oraz szczególny sposób funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości, posługującego się kategorią „wroga obiektywnego” i „przestępstwa potencjalnego”,
- ideologia dążąca do „przekształcenia samej natury człowieka”.
3. Geneza autorytaryzmu wg. E. Fromma:
- rodzaj psychologicznej analizy,
- autorytaryzm ma podłoże psychologiczne,
- idea opierająca się na przeświadczeniu, że system społeczny oparty jest na hierarchii; na szczycie stoi jednostka lub organizacja, która kieruje mechanizmem politycznym tworząc silną władzę,
- prymat władzy wykonawczej,
- zapotrzebowanie na jednostki o danej osobowości, wynika to z impotencji o charakterze intelektualnym, czyli niezdolności człowieka do samorealizacji bez potrzeby dominacji nad innymi.
4.Definicja totalitaryzmu wg. E.Carra:
totalitaryzm – pogląd, że jakaś zorganizowana grupa czy instytucja (Kościół, rząd, partia) ma szczególny dostęp do prawdy.
Totalitaryzm jest stary jak świat, istniał i będzie istnieć zawsze. Odnosi się do reżimu, ale i „umysłowości” totalitarnej.