Dnia szesnastego grudnia odbędzie się kolokwium z Nauki O Polityce

A tutaj notatki:

0. Definicje władzy
„Władza polityczn to system stosunków społecznych, zachodzących pomiędzy określonymi podmiotami polegający na możliwości stosowania trwałego instytucjonalnego przymusu w celu zmuszenia drugiej strony do określonego postępowania”
Locke „Władza polityczna jest tą, która może stanowić prawa zagrozone karą smierci, a w konsekwencji innymi karami. Władza nic więcej nie może zrobić człowiekowi niż pozbawić go życia (granica władzy)”
Ryszka „Zdolność narzucania i egzekwowania decyzji, czyli wpływania na ludzi, by zachowywali się w pożądany sposób. Władza pojawiła się wtedy, gdy pojawił się pierwszy podział w grupie ludzkiej”
Parsons „Władza ma możliwość i zdolność dysponowania dobrami deficytowymi (określenie dostępu do dóbr”
1. Koncepcje W:
-P”W jest wynikiem naturalnych, przypisanych każdemu człowiekowi cech, które powodują, że jedni mają predyspozycje, żeby narzucać swoją wolę innym, a drudzy mają predyspozycje, żeby poddać się tej woli”
-K”W wynika z konieczności regulacji stosunków między ludźmi, zażegnania konfliktów, które wynikają z chęci dostępu do określonych dóbr i realizacji partykularnych interesów”
-T”W pochodzi od Boga, została ludziom nadana z zewnątrz. Skoro Bóg swtorzył wszystko, cały świat, to również i władzę. Pierwsze tchnienie- Bóg dał ludziom ideę W, ale nie ingeruje w poczynania władców, rozliczy ich po śmierci”
2. Narzędzia zarządzania:
-panowanie. Można panować, ale nie rządzić (szef koncernu). Można panować, ale nie rządzić. Panowanie realizuje się w 3 wymiarach- ekonomiczny. Własność środków produkcji- polityczny. Dysponowanie aparatem przymusu- ideologiczny. Przybiera postać panującej ideologii. Panowanie=zwierzchnictwo, typ stosunku społecznego, w którym jedni wydają rozkazy, a drudzy zmuszeni są do posłuchu.
-rządzenie. Podejmowanie decyzji i ich egzekwowanie przez wyspecjalizowane instytucje dysponujące przemocą. Rządząc rozstrzyga się konflikty i spory, wynikające z zaspokajania potrzeb obywateli i zapewnia środki na funkcjonowanie aparatu państwowego.
Rządzenie obejmuje takie działania państwa, jak wydawanie aktów prawnych, decyzji administracyjnych i orzeczeń sądowych.
Administrowanie/zarządzanie- nauka i sztuka kierowania sprawami publicznymi, proces zaspokajania potrzeb zbiorczych. Każda władza jest zarządzaniem, ale nie vice versa. Zarządzanie nie przewiduje sankcji za zachowanie niezgodne z oczekiwanym.
3. Wpływ polityczny- bezpośrednia lub pośrednia forma nacisku na decydenta. Formą wpływu politycznego może być lobbing.
Wpływ polityczny nie podlega legitymizacji, jego siła uwarunkowana jest różnymi czynnikami, np. autorytet, zasoby ekonomiczne, potęga militarna.
4. Rodzaje władzy
Obustronna- władze stron się równoważą, w grę wchodzą interesy lub cele obu stron, każdy z podmiotów ma prawo veta, podział uprawnień władczych w różnych dziedzinach między stronami.
Całkowita- podejmowanie decyzji i inicjatywa działania jest scentralizowana i zmonopolizowana przez jednego uczestnika gry politycznej.
Potencjalna- pewna zdolność, możliwość wykonywania władzy, przeforsowania woli.
Sprawowana- faktyczna czynność, aktywny fakt przeprowadzania woli wykonywania władzy.
Weber- tradycyjna, charyzmatyczna, legalna.
Różne inne władze- legalna/nielegalna, jawna/niejawna, scentralizowana/rozproszona, autorytarna/demokratyczna (ze wzgl. na charakter, organizację, cechy)
5. Funkcje władzy politycznej
-sensu largo (określają całą płaszczyznę działania). Integracyjna- łączy ludzi poddanych jednej władzy, może mieć charakter nadorowotwórczy, polega na chamowaniu naturalnych tendencji odśrodkowych i zapewnieniu władzy centralnej najwyzszego znaczenia w kierowaniu krajem.
Dystrybucyjna- rozprowadzanie społecznie pożadanych dóbr deficytowych, którymi dysponuje.
Ochronna- zapewnienie bezpieczeństwa przed agresją innego państwa (funkcja zewnętrzna), zapewnienie ładu i porządku w obrębie społeczeństwa (funkcja wewnętrzna).
Strukturotwórcza- tworzenie mechanizmów społecznych, które umożliwiłyby dostęp do rządzenia reprezentantom wszystkich waznych grup społecznych.
- sensu sticte (określająca szczegółowo poszczególne rodzaje działań władzy politycznej). Stanowienie i egzekwowanie prawa.
Tworzenie organów państwowych.
Kierowanie środkami represji i kontroli.
Powoływanie instytucji użyteczności publicznej.
Podejmowanie decyzji w imieniu państwa i negocjowanie z innymi państwami i org. międz.
Wpływanie na działalność naukową, oświatową, propagandową.
Mianowanie personelu w aparacie państwowym i instytucjach użyteczności publicznej.
6. Granice władzy politycznej.
-władza demokratyczna- normy regulujące zakres władzy, sądowniczej, wykonawczej i ustawodawczej.
-władza autorytarna- ograniczenia osoby sprawującej władzę.
-władza danego państwa- jego terytorium.
7. Metody i środki sprawowania władzy.
-przymus fizyczny- stosowany w sytuacjach łamania bądź zagrożenia norm regulujących funkcjonowanie systemu politycznego i ogólnospołecznego.
-bodźce materialne i moralne- regulują zachowania jednostek, grup społecznych, poprzez mechanizmy potencjalizacji i realnego stosowania kar i nagród.
- zabiegi perswazyjno- okologiczne- środki oddziaływania na procesy motywacyjne i świadomosć jednostek.
- regulacja i kontrola informacji niezbędnych do podejmowania działań i decyzji.
8. Definicja Grup Interesu.
Grupa interesu- zorganizowane stowarzyszenie, które stawia sobie za cel wywarcie wpływu na politykę/działania rządu. Grupy interesu mają wąskie pole zainteresowań. Są uzależnione od aktywności i zaangażowania swych członków, których mobilizują wokół określonych kwestii.
9. Mechanizmy dot. GI
- świadoma potrzeba, pragnienie, zamienia się w interes.
- połaczenie się jednostek o podobnych interesach, w celu zaspokojenia potrzeby.
- tak powstała grupa formalizuje się, wybiera przedstawiciela, formułuje postulaty.
- sformułowane postulaty przedstawia się na forum.
10. Klasyfikacja grup interesu
-Grupy promocyjne- promują określone zasady, wartości, pomysły, istnieją tak długo, jak mają cel do spełnienia.
-Grupy sekcjonalne- mają na celu promowanie, ochronę interesów swych członków.
-Grupy instytucjonalne- mają zadania, do których zostały powołane.
-Stowarzyszenia- ich celem jest reprezentowanie i promowanie interesów określonych segmentów społeczeństwa.
-Grupy komunalne- należy się do nich z racji urodzenia, formułuje się je na podstawie wyznania, pokrewieństwa, języka, więzi są w nich tradycyjne.
11. GI a partie polityczne
-Grupa interesu- wywierają wpływ z zewnątrz, nie sięgają i nie sprawują władzy, realizują własne, różnorodne interesy, jednolity skład osobowy, praktycznie nieograniczona ich ilość.
-Partia polityczna- są częścią systemu politycznego, zdobywają i sprawują władzę, dążą do zdobycia władzy, dość zróżnicowany skład, ograniczona ich ilość.
12. GS a ruch społeczno- polityczny
Ruch społeczny- szczególna forma zbiorowego zachowania, od grup interesów odróżnia go przede wszystkim niższy stopień formalnej organizacji. RS mają luźne struktury organizacyjne.
13. Zasoby, strategie i taktyki GI
-zasoby- dostęp do strategicznych ośrodków władzy, zasoby finansowe i organizacyjne, fachowe przgotowanie, poparcie opinii publicznej.
-strategie- kontakty z prawodawcami, administracją, sądami, osobiste, wyniki badań, danych statystycznych.
-taktyki- apele do społeczeństwa, demonstracje, protesty z użyciem przemocy.
14. Modele rywalizacji GI
-pluralistyczny- GI mają określone zasoby, które pozwalają im promować ich interesy w sferze publicznej. Państwo ma charakter naturalny, rywalizujące na otwartym rynku GI mają mniejwięcej równe szanse.
-sieciowy- negacja dychotomii między państwem a społeczeństwem. Społeczeństwo obywatelskie, współpraca grup interesu i ośrodków władzy, układ wzajemnych zależności władczych, których celem jest wymiana zasobów.
-konsensualny- wiele grup ma pozycje uprzywilejowanych, żadna z nich nie ma pozycji dominującej, społeczeństwo jest sfragmentaryzowane, oparte o konflikty kulturowe.
15. Przymus i przemoc w polityce
-Przymus- wszelkie fizyczne i pozafizyczne środki skłaniające ludzi do posłuszeństwa- przymus fizyczny (przemoc)- legalnie stosowany przez państwo pepresje o różnej skali, ekonomiczny, opinii publicznej, wewnętrzny (proces socjalizacji), organizacyjny (wynika z przynależności do organizacji)
-Przemoc- rozmyślne, bezpośrednie użycie siły, przemocy fizycznej, z zamiarem ubezwłasnowolnienia, zastraszenia, pobicia, zabicia, zniszczenia, wywieranie wpływu na zachowanie, myśli, stan fizyczny osoby bez jej zgody. Przemoc może być zewnętrzna (wojna) i wewnętrzna.
16. Przyczyny i rodzaje P
-Rodzaje- pierwotna (na tle religijnym, etnicznym), separatystyczna, rewolucyjna, zamach stanu, z jakąś kwestią, państwa wobec społeczeństwa, pozbawianie społeczeństwa elementarnych praw, opór przeciw władzy
-Przyczyny P- zmiana zwłaszcza ekonomiczna, niezgodność oczekiwań z rzeczywistością
17. Protest polityczny
-Protest polityczny to ostre i energiczne wystąpienie przeciw działaniom, które podejmuje władza, obywatele wyrażają w ten sposób zwoje negatywne stanowisko nt systemu politycznego.
-Formy- zachowania symboliczne (ubiór), manifestacje, strajki
18. Dynamika konfliktów
Coraz bardziej destrukcyjne formy walki, poszerzenie obszaru K, wzrost wagi sprawy, która jest obiektem K, poświęcanie większych zasobów na rzecz K, wzrost liczby uczestników K.
19. Model przyczynowy K według Turnera
-konflikt to przyczyna różnicy interesów, nie jej skutek (my-oni)
-system społeczny to zbiór zależnych, oddzielnych od siebie części
-podział dóbr w społeczeństwie jest nierówny
-poszkodowani w podziale wycofują swoją legitymizację
-emocjonalne pobudzenie poszkodowanych
-czasowy wybuch frustracji
-zaangażowanie emocjonalne w konflikt
-tworzenie grup konfliktowych
-otwarty konflikt pomiędzy poszkodowanymi a uprzywilejowanymi
20. Efektywna polaryzacja- subiektywne uwarunkowanie przebiegu K
-idealizacja strony własnej, degradacja strony innej
-odrzucanie informacji niezgodnych z naszymi przekonaniami
-zanik krytycyzmu wobec informacji od autorytetów
-myślenie życzeniowe- ocena sytuacji na podst. pragnień
-myślenie w krótkiej perspektywie czasowej
-odrzucanie kompromisów
-gotowość ponoszenia wszelkich negatywnych skutków
21. Czynniki wpływające na przebieg K
-społeczne mechanizmy kontroli- stopień formalizacji, instytucje mają prawo mediacji i rozstrzygania K, konflikty zbrojne, zaburzanie ładu
-właściwości osób- przestrzeganie fair- play, tolerancja, wyrozumiałość, opanowanie, koordynacja rozbieznych punktów widzenia, osobowość, chatakter, nastawienie, zdolność empatii
22. Rozstrzyganie K
-stosowanie przemocy i narzucenie własnego zdania
-arbitralne przy groźbie przemocy
-kompromis negocjacyjny
-odwoływanie się do neutralnych osób, które zostają arbitrami lub mediatorami
-skierowanie działań na pole zastępcze
-zignorowanie konfliktu lub przeciwnika
-wycofanie się z konfliktu